İskele Güvenliği Neden Hayati Öneme Sahiptir? Kazaları Önleme Yolları ve Alınması Gereken Tedbirler
İskeleler, yüksekte çalışma gerektiren her projenin vazgeçilmez bir parçasıdır. İnşaat alanlarından restorasyon çalışmalarına, endüstriyel bakımlardan dış cephe giydirme işlerine kadar geniş bir yelpazede kullanılırlar. Ancak iskelenin sağladığı faydalar kadar, potansiyel tehlikeleri de göz ardı edilmemelidir. İskele güvenliği, sadece bir yasal zorunluluk veya ek bir maliyet kalemi değil, aynı zamanda insan hayatını koruyan, projenin başarısını garantileyen ve şirketin itibarını sürdüren hayati bir önceliktir.
İskele Güvenliği Neden Bu Kadar Hayati Öneme Sahiptir?
- Can Güvenliği: İnsan Hayatı En Değerli Varlıktır
- Yüksekten Düşme Riski: İnşaat sektöründeki ölümlü iş kazalarının büyük bir kısmı yüksekten düşmelerden kaynaklanır. Yetersiz veya hatalı iskele kurulumu, korkuluk eksikliği, yanlış kullanım veya denetimsizlik, çalışanları doğrudan düşme tehlikesiyle karşı karşıya bırakır.
- Malzeme ve Alet Düşmeleri: İskele üzerinden düşen bir alet veya malzeme, hem iskele üzerinde çalışanlara hem de aşağıda bulunan kişilere ciddi yaralanmalara, hatta ölümlere yol açabilir.
- İskele Yıkılması/Çökmesi: Hatalı mühendislik, aşırı yükleme, malzeme yorgunluğu veya şiddetli hava koşulları nedeniyle iskelenin kısmen veya tamamen çökmesi, çok sayıda çalışanın hayatını kaybetmesine ve büyük maddi hasara yol açabilecek en felaket senaryodur.
- Yasal Yükümlülükler ve Cezai Sorumluluk
- İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Mevzuatı: Ülkemizde ve dünya genelinde, iskele güvenliği konusunda çok sıkı yasal düzenlemeler bulunmaktadır (Örneğin, Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği). Bu mevzuatlar, iskelelerin kurulumundan kullanımına, denetiminden sökümüne kadar tüm süreçleri detaylıca belirler.
- Ağır Yaptırımlar: Bu kurallara uyulmaması durumunda, idari para cezaları, işin durdurulması, şirket yetkililerine yönelik adli soruşturmalar ve ölümlü kazalarda “taksirle ölüme sebebiyet verme” gibi suçlamalarla hapis cezaları söz konusu olabilir.
- Uluslararası Standartlar: İskelelerin kendisi de belirli ulusal ve uluslararası standartlara (TS EN 12810, TS EN 12811 gibi Avrupa standartları) uygun olmak zorundadır.
- Proje Verimliliği ve Maliyet Kontrolü
- İş Duraksamaları: Bir iskele kazası veya güvenlik ihlali, projenin tamamen durmasına, olay yeri incelemeleri, soruşturmalar ve güvenlik önlemlerinin yeniden gözden geçirilmesi nedeniyle uzun süreli gecikmelere yol açar. Bu gecikmeler, büyük maliyet kayıpları demektir.
- Tazminatlar ve Hukuki Masraflar: Kaza sonrası yaralanan veya hayatını kaybeden çalışanların ailelerine ödenecek tazminatlar, tedavi masrafları ve hukuki süreç masrafları şirket için büyük bir mali yük oluşturur.
- İtibar Kaybı: Bir şirketin güvenlik konusundaki ihmalleri, sektördeki itibarını ciddi şekilde zedeler, yeni iş alma yeteneğini olumsuz etkiler ve marka değerine zarar verir.
- Sigorta Primleri: Kaza geçmişi kötü olan şirketlerin işveren mali mesuliyet sigortası primleri yükselir.
İskele Kazalarını Önleme Yolları ve Alınması Gereken Tedbirler
İskele kazaları genellikle önlenebilir hatalardan kaynaklanır. Aşağıdaki tedbirler, güvenli bir çalışma ortamı sağlamak için hayati öneme sahiptir:
- Doğru İskele Seçimi ve Projelendirme:
- İhtiyaca Uygun Sistem: Projenin yüksekliği, taşınacak yük, zemin koşulları ve çalışma tipi (cephe, kalıp altı, mobil vb.) göz önünde bulundurularak doğru iskele sistemi seçilmelidir.
- Mühendislik Projesi: İskele kurulmadan önce, statik hesaplamaları yapılmış, güvenlik standartlarına uygun, onaylı bir iskele projesi (kurulum ve demontaj planı dahil) hazırlanmalı ve saha sorumlusuna iletilmelidir.
- Nitelikli ve Sertifikalı Personel:
- Kurulum ve Söküm Uzmanları: İskele montajı, demontajı ve denetimi sadece yetkili kurumlarca eğitim almış ve sertifikalandırılmış uzman kişiler tarafından yapılmalıdır.
- Kullanıcı Eğitimi: İskeleyi kullanacak tüm çalışanlara, iskelenin doğru ve güvenli kullanımı, riskleri tanıma ve acil durum prosedürleri hakkında kapsamlı eğitimler verilmelidir.
- Kaliteli ve Sertifikalı Malzeme Kullanımı:
- Tüm iskele parçaları (boru, kelepçe, platform, korkuluk vb.) sağlam, hasarsız, deforme olmamış ve ilgili ulusal/uluslararası standartlara (CE belgeli, TS EN sertifikalı) uygun olmalıdır.
- Hasarlı veya uygun olmayan hiçbir parça kesinlikle kullanılmamalıdır.
- Doğru Kurulum ve Sabitleme (Montaj):
- Üretici Talimatlarına Uyum: İskele, üreticinin kurulum talimatlarına ve onaylanmış iskele projesine harfiyen uyularak kurulmalıdır.
- Sağlam Zemin ve Ayaklıklar: İskelenin kurulacağı zemin sağlamlaştırılmalı, taşıma kapasitesi kontrol edilmeli ve iskele taban plakaları (ayar mili) kullanılmalıdır.
- Ankrajlama (Sabitleme): İskele, binaya veya zemine yeterli sayıda ve doğru noktalardan, rüzgar yükü hesaplamaları dikkate alınarak sağlam bir şekilde ankrajlanmalıdır.
- Korkuluk ve Tekmelikler: Çalışma platformlarının etrafında eksiksiz ve uygun yükseklikte korkuluklar, ara korkuluklar ve tekmelikler (eteklikler) bulunmalıdır.
- Güvenli Erişim: İskelelere erişim merdivenleri veya geçiş rampaları güvenli ve sabit olmalı, tırmanma boşlukları kapatılmalıdır.
- Periyodik Kontrol ve Denetimler:
- İlk Kurulum Kontrolü: İskele kurulduktan sonra, yetkilendirilmiş kişiler (İSG uzmanı, makine/inşaat mühendisi) tarafından detaylı bir kontrol yapılmalı ve “güvenle kullanılabilir” raporu düzenlenmelidir. Bu rapor olmadan iskele kullanıma açılamaz.
- Rutin Kontroller: Hava şartları değişikliği (şiddetli rüzgar, fırtına, kar) sonrası, önemli bir değişiklik yapıldığında veya en az haftalık periyotlarda yetkili personel tarafından görsel ve işlevsel kontroller yapılmalıdır.
- Hasar Durumunda: Herhangi bir hasar, gevşeklik veya güvenlik ihlali tespit edildiğinde, iskele hemen kullanıma kapatılmalı ve gerekli onarımlar yapılana kadar erişimi engellenmelidir.
- Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD):
- İskele üzerinde çalışan tüm personel, baret, emniyet kemeri (ve uygun yaşam hattına bağlı), kaymaz tabanlı iş ayakkabısı, eldiven gibi uygun KKD’leri eksiksiz ve doğru şekilde kullanmalıdır.
- Yük Kapasitesine Uygunluk:
- İskelenin belirlenmiş maksimum yük taşıma kapasitesi asla aşılmamalıdır. Bu bilgi, iskele üzerinde görünür bir yere asılmalıdır.
- Malzemeler iskele üzerinde homojen olarak dağıtılmalı, tek bir noktaya yığılma engellenmelidir.
- Çalışma Alanı Güvenliği:
- İskele etrafındaki alan işaretlenmeli, bariyerlerle çevrilmeli ve yetkisiz kişilerin iskeleye veya altına erişimi engellenmelidir.
- İskele altında çalışma yapılırken yukarıdan düşebilecek malzemelere karşı ek önlemler (koruyucu ağlar, tüneller) alınmalıdır.
- Elektrik hatları, yüksek gerilim hatları gibi tehlikeli unsurlardan güvenli mesafeler korunmalıdır.
Sonuç
İskele güvenliği, bir şirketin sadece yasal yükümlülüğü değil, aynı zamanda etik sorumluluğudur. Güvenli bir çalışma ortamı, çalışanların sağlığını ve hayatını korumanın yanı sıra, projenin zamanında ve bütçesinde tamamlanmasını sağlar, şirketin itibarını güçlendirir ve uzun vadede maliyetleri düşürür.
iskelekirala.net olarak, müşterilerimizin projelerinde güvenliği en üst düzeyde tutmayı taahhüt ediyoruz. Kiraladığımız tüm iskele sistemleri, en güncel güvenlik standartlarına uygun olup, montaj ve demontaj hizmetlerimiz sertifikalı ve deneyimli ekiplerimiz tarafından titizlikle yürütülmektedir. Güvenliğiniz için doğru partneri seçmekten ödün vermeyin!