İskele Kurulumunda Mutlaka Uyulması Gereken Güvenlik Kuralları: Adım Adım Güvenli Montaj Rehberi
İskeleler, yüksekte güvenli çalışma ortamı sağlayan vazgeçilmez yapısal elemanlardır. Ancak bu yapıların güvenliği, doğru ve standartlara uygun bir kurulum sürecine bağlıdır. Hatalı veya eksik yapılan bir iskele montajı, çalışanlar için ölümcül riskler taşıyabilir ve ciddi kazalara davetiye çıkarabilir. İskele kurulumu, yalnızca teknik bir işlem değil, aynı zamanda hayati güvenlik kurallarına harfiyen uyulması gereken kritik bir süreçtir.
İskele kurulumunda mutlaka uyulması gereken temel güvenlik kurallarını adım adım inceleyelim:
A. Kuruluma Başlamadan Önce (Hazırlık Aşaması)
Doğru başlangıç, güvenli bir bitişin anahtarıdır.
- Projelendirme ve İzinler:
- Onaylı İskele Projesi: Her iskele kurulumu için, statik hesaplamaları yapılmış, kullanım amacına ve kurulacağı alana özel olarak hazırlanmış, yetkili bir mühendis tarafından onaylanmış bir iskele projesi (kurulum ve demontaj planı dahil) mutlaka bulunmalıdır. Bu proje, saha ekibi tarafından anlaşılır ve ulaşılabilir olmalıdır.
- Yasal İzinler: İlgili yerel yönetimlerden (belediye) ve İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) birimlerinden gerekli tüm kurulum izinleri alınmış olmalıdır.
- Risk Değerlendirmesi ve Saha Analizi:
- Kurulum yapılacak alanın kapsamlı bir risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Bu değerlendirme; zemin durumu (düzgünlük, taşıma kapasitesi), rüzgar yükü potansiyeli, elektrik hatlarının varlığı ve mesafesi, diğer çalışma faaliyetleri, yaya ve araç trafiği gibi çevresel faktörleri içermelidir.
- Riskler belirlenmeli ve bunları minimize edecek önlemler (örneğin, elektrik hatlarından uzak durma, bariyer kurma) planlanmalıdır.
- Ekipman Kontrolü:
- Tüm iskele elemanları (dikey ve yatay borular, çapraz bağlantılar, kelepçeler, platformlar, korkuluklar, ayar milleri vb.) kurulum öncesinde tek tek detaylı bir şekilde gözden geçirilmelidir.
- Hasarlı veya Kusurlu Parçalar ASLA kullanılmamalıdır. Eğilmiş, paslanmış, çatlamış, deforme olmuş veya eksik parça varsa bunlar derhal ayrılmalı ve kullanımdan çıkarılmalıdır.
- Tüm iskele parçalarının ilgili ulusal ve uluslararası standartlara (TS EN 12810, TS EN 12811 gibi) uygun ve sertifikalı (CE belgeli) olduğu kontrol edilmelidir.
- Nitelikli ve Sertifikalı Personel:
- İskele kurulumu ve sökümü, sadece iskele montaj/demontajı konusunda yetkili kurumlarca eğitim almış, sertifikalı ve deneyimli kişiler tarafından yapılmalıdır.
- Ekip içinde bir lider atanmalı ve her çalışanın sorumlulukları net bir şekilde belirlenmelidir.
- Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD):
- İskele kurulumunda çalışan tüm personelin, baret, çelik burunlu iş ayakkabısı, iş eldiveni, yansıtıcı yelek, tam vücut emniyet kemeri ve uygun bir düşüş durdurucu sistemi (yaşam hattı, lanyard) gibi gerekli KKD’leri eksiksiz ve doğru bir şekilde kullandığından emin olunmalıdır.
B. İskele Kurulumu Sırasında (Uygulama Aşaması)
Kurulum, projeye ve güvenlik kurallarına harfiyen uyularak adım adım ilerlemelidir.
- Zemin Hazırlığı ve Temel Sağlamlığı:
- İskelenin kurulacağı zemin düz, sıkı, stabil ve taşıyıcı olmalıdır. Gerekirse zemin sıkıştırma, stabilize etme veya destekleme gibi işlemlerle güçlendirilmelidir.
- Tüm dikey dikmelerin altına, yükü zemine eşit dağıtacak, yeterli büyüklükte ve sağlamlıkta taban plakaları (ayar milleri) yerleştirilmelidir. Taban plakaları ahşap altlıklar üzerine konulabilir.
- Ayarlanabilir taban plakaları kullanılarak iskele, su terazisi ile mükemmel bir şekilde terazide kurulmalıdır.
- Projeye Harfiyen Uyum:
- İskele, hazırlanan ve onaylanan iskele projesine (kurulum planına) uygun olarak adım adım kurulmalıdır. Asla doğaçlama veya eksik kurulum yapılmamalıdır.
- Çapraz ve Yatay Bağlantılar:
- İskelenin sağlamlığını, rijitliğini ve stabilizasyonunu sağlayan tüm çapraz ve yatay bağlantı elemanları, projede belirtilen her noktaya eksiksiz takılmalı ve üretici talimatlarına uygun şekilde sıkıca sabitlenmelidir.
- Bu bağlantılar, iskelenin yanal hareketini ve burulmasını engelleyerek çökme riskini azaltır.
- Ankrajlama (Sabitleme):
- İskele, yüksekliğine, rüzgar yüküne, iskele tipine ve bina yapısına göre projede belirtilen noktalardan ve aralıklarla binaya veya zemine güvenli bir şekilde ankrajlanmalı (sabitlenmeli) ve desteklenmelidir.
- Kullanılan ankraj elemanlarının (dübeller, kelepçeler vb.) sağlamlığı ve doğru takıldığı mutlaka kontrol edilmelidir. Ankraj noktaları asla atlanmamalıdır.
- Korkuluklar ve Tekmelikler (Eteklikler):
- Çalışma platformlarının etrafında ana korkuluk (en az 100 cm), ara korkuluk (diz seviyesi, 50-60 cm) ve tekmelikler (eteklikler, 15 cm) eksiksiz olarak yerleştirilmelidir.
- Bu elemanlar, çalışanların veya malzeme/aletlerin düşmesini engellemek için hayati öneme sahiptir.
- Çalışma Platformları:
- Platformlar, düşmeyi engelleyecek şekilde boşluk bırakılmadan, sağlam, kaymaz yüzeyli ve yeterli genişlikte olmalıdır.
- Platformlar, güvenli bir şekilde sabitlenmeli ve kaymaları veya yerlerinden oynamaları engellenmelidir.
- Güvenli Erişim:
- İskele katlarına güvenli erişim sağlayan merdivenler veya rampalar kullanılmalı, bunlar sağlam bir şekilde sabitlenmeli ve güvenli tırabzanlara sahip olmalıdır.
- Merdiven boşlukları veya tırmanma alanları, platformlar arasına düşmeyi engellemek için kapatılmalıdır.
- Yük Kapasitesi ve Uyarı Levhaları:
- İskelenin taşıyabileceği maksimum yük kapasitesi (kg/m²) iskele üzerinde görünür bir şekilde belirtilmelidir. Bu kapasite asla aşılmamalıdır.
- İskele çevresinde ve üzerinde “İskele Kullanıma Kapalıdır”, “Yetkisiz Giriş Yasaktır”, “KKD Kullanın” gibi güvenlik uyarı levhaları bulunmalıdır.
- Çevre Güvenliği:
- Kurulum sırasında iskelenin altı ve çevresi işaretlenmeli, bariyerlerle çevrilmeli ve yetkisiz kişilerin çalışma alanına erişimi engellenmelidir.
- Yukarıdan malzeme düşme riskine karşı iskele altında çalışma yapılıyorsa ek önlemler (güvenlik ağları, koruyucu tüneller) alınmalıdır.
- İskele, elektrik hatlarından, borulardan veya diğer tehlikeli unsurlardan güvenli mesafelerde tutulmalıdır.
- Adım Adım İlerleme:
- İskele katları tamamlandıkça, o katın tüm güvenlik elemanları (korkuluklar, platformlar, tekmelikler) eksiksiz olarak yerleştirilmeden ve güvenliği sağlanmadan üst kata geçilmemelidir.
C. Kurulum Sonrası Kontrol ve Kabul
İskele kullanıma açılmadan önceki son ve en önemli aşama.
- Yetkili Kontrol ve Raporlama:
- Kurulum tamamlandıktan sonra, yetkilendirilmiş bir kişi (İSG uzmanı, makine mühendisi, inşaat mühendisi) tarafından iskelenin tüm güvenlik standartlarına, iskele projesine ve yönetmeliklere uygunluğu detaylıca kontrol edilmelidir.
- Bu kontrol sonucunda “Güvenle Kullanılabilir” raporu veya formu düzenlenmelidir. Bu rapor veya form olmadan iskele kesinlikle kullanıma açılmamalıdır.
- Kontrol sırasında herhangi bir eksiklik veya hata bulunursa, bunlar giderilene kadar iskele kullanıma kapalı tutulmalıdır.
Sonuç
İskele kurulumu, “yaparız geçer” mantığıyla asla ele alınmaması gereken, büyük bir dikkat, disiplin ve uzmanlık gerektiren bir süreçtir. Bu kurallara harfiyen uymak, sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda insan hayatını korumanın ve projenizin sorunsuz ilerlemesini sağlamanın tek yoludur.
iskelekirala.net olarak, tüm iskele kurulum ve demontaj süreçlerimizi en yüksek güvenlik standartlarına ve yasal mevzuata uygun olarak yürütüyoruz. Sertifikalı ve deneyimli ekiplerimizle, projelerinizde güvenliği en ön planda tutarak sizlere hizmet veriyoruz. Güvenli bir başlangıç için profesyonel bir partner seçin!